De eindconclusie van het onderzoek van bewegingsbeperkingen van Jeannette Lankhaar(Lankhaar, 2021)((Jeannette A.C. Lankhaar, Ellen Kemler, Hedwig Hofstetter, Dorine C.M. Collard, Pierre M.J. Zelissen, Janine H. Stubbe & Frank J.G. Backx (2021) Physical activity, sports participation and exercise-related constraints in adult women with primary hypothyroidism treated with thyroid hormone replacement therapy, Journal of Sports Sciences, DOI: 10.1080/02640414.2021.1940696 )) is, dat patiënten met hypothyreoïdie((Omdat er te weinig mannen konden deelnemen aan het onderzoek, is alleen naar vrouwelijke schildklierpatiënten gekeken.)) problemen en beperkingen ervaren bij sport en beweging. Hoewel geen schildklierpatiënt zal opkijken van deze conclusie, is het goed dat het een keer grondig is onderzocht en wetenschappelijk bewezen. Het onderzoek van Lankhaar vond een aantal nog niet eerder beschreven factoren van invloed op deze ‘beperkingen’. Maar heeft op meer terreinen dan sport en beweging invloed.

Hypothyreoïdie

Hypothyreoïdie is een tekort aan circulerend schildklierhormoon in het lichaam. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Grofweg kan je de oorzaken indelen in twee groepen: auto-immuun (46% in dit onderzoek) en andere oorzaken. Onder deze andere oorzaken vallen bijvoorbeeld behandelingen van hyperthyreoïdie en schildklierkanker, waarbij de schildklier operatief is verwijderd of door ‘de slok’ is uitgeschakeld. Het kenmerk van de auto-immuun hypothyreoïdie – de ziekte van Hashimoto of AITD((AutoImmune Thyroid Disease)) – is de aanwezigheid van antistoffen tegen de schildklier: TPO-ab.

Twee derde van de patiënten geven aan dat door hypothyreoïdie hun fysieke activiteiten worden beperkt door inspanningsgerelateerde beperkingen. (eigen vertaling)

Lankhaar et al. (2021)

Antistoffen

Uit het onderzoek kwam naar voren dat patiënten met de ziekte van Hashimoto aangaven meer en vaker beperkingen te ondervinden bij sport en bewegen dan patiënten met hypothyreoïdie door andere oorzaken. Deze antistoffen((Spencer, C.A. (2017) Assay of Thyroid Hormones and Related Substances. Thyroidmanager – )) (TPO-ab) lijken dus een belangrijke aanhoudende beperkende factor te zijn. Terwijl op zich de (medicamenteuze) behandeling van de schildklieraandoening al geen garantie is dat men ‘herstelt’.

Er is (nog) niet onderzocht of de hoogte van de antistoffen in het bloed van invloed is op de ervaren bewegingsbeperkingen. Het testen van antistoffen wordt over het algemeen alleen (en zeker niet altijd) gedaan ten tijde van het stellen van de diagnose en later niet meer herhaald. De meeste mensen hebben geen idee hoeveel zij nog ‘last’ hebben van (hoge aantallen) antistoffen. Er wordt vanuit gegaan dat de antistoffen in het bloed na verloop van tijd verminderen. Persoonlijk heb ik ervaren dat dat zeker niet het geval hoeft te zijn…

Regelmatige controle van de aanwezigheid en hoogte van antistoffen zou meer inzicht kunnen geven of deze bijvoorbeeld ook van invloed zijn op de ervaren ‘onverklaarbare restklachten’ van zo’n 10 tot 15% van de patiënten met hypothyreoïdie. Nader onderzoek naar hoe deze antistoffen het lichaam beïnvloeden en het liefst hoe deze zouden kunnen worden bestreden, zouden voor deze groep tot een verbetering van hun kwaliteit van leven kunnen leiden.

Bewegingsbeperkingen

De onderzochte patiëntengroep meldde dat ze minder goed aan de aanbevolen hoeveelheid ‘matige beweging’ voldoen, ten opzichte van de controle groep.((De aanbevolen matige bewegingsnorm is 5 maal per week 30 minuten inspanning die leidt tot een verhoogde hartslag, zoals stevig doorlopen of fietsen.)) Blijkbaar zijn ze zich wel bewust van het belang van sport en beweging. Want velen voldoen wel aan de aanbevolen ‘intensieve bewegingsnorm’.((De aanbevolen intensieve bewegingsnorm is 3 maal per week 20 minuten inspanning die leidt tot transpiratie, zoals fitness, aerobics of zwemmen.))

De meest populaire activiteiten zijn: stevig wandelen, aerobics/fitness, zwemmen, fietsen en yoga. De subgroep AITD blijken minder aan aerobics/fitness te doen, ten opzichte van de niet-AITD groep. En deze laatste groep lijkt weer minder met zwemmen te hebben.

De meest ervaren bewegingsbeperkingen die door patiënten werden gemeld zijn:

• Vermoeidheid
• Vertraagd herstel na inspanning
• Verlaagd prestatieniveau
• Spierklachten

Meer dan sport

Er zijn meer terreinen waar bewegingsbeperkingen een rol spelen dan sporten. Ook in het gezin en huishouden en op de arbeidsmarkt is (kunnen) bewegen van belang. Vrouwen werken vooral in zorg en welzijn, pedagogische beroepen, dienstverlening en commercie. (CBS) Beroepen waar in meer of mindere mate sprake is van – soms zelfs intensieve – beweging en lichamelijke inspanning. De gevonden bewegingsbeperkingen hebben dus ook impact op de mate waarin vrouwen hun blijkbaar favoriete beroepen kunnen uitvoeren.

Daarnaast worden (mantel)zorgtaken voor gezin en huishouden nog steeds vooral door de vrouw uitgevoerd. (CBS) En ook huishoudelijke taken zijn inspannend. Het schrobben van de badkamer vergt bijvoorbeeld dezelfde inspanning als roeien. (Voedingscentrum). Voor veel vrouwen (ook zonder chronische aandoeningen) een reden om niet of minder buitenshuis te werken. (CBS)

En dan heb ik het nog niet eens gehad over de groep vrouwen die door het ontwikkelen van een schildklieraandoening ziek uitvallen. Ze kunnen hun beroep niet meer uitvoeren en komen bij de bedrijfsarts van het UWV terecht en niet worden begrepen…

Wil je met andere schildklierpatiënten ervaringen rond (beperkingen bij) sport en bewegen uitwisselen, kan je lid worden van de Facebookgroep Sporten en Bewegen met een Schildklieraandoening.

• Tags: antistoffen, bewegen, onderzoek, sporten