Ook na behandeling leveren schildklierpatiënten met Hashimoto in op hun cognitief functioneren en kwaliteit van leven en ze hebben vaker last van depressies en angststoornissen.

Cognitie

Wat het onderzoek van Djurovic et al (2018)((Djurovic, M., Pereira, A.M., Smit, J.W.A. et al. (2018). Cognitive functioning and quality of life in patients with Hashimoto thyroiditis on long-term levothyroxine replacement. Endocrine. doi.org/10.1007/s12020-018-1649-6)), een recent retrospectief dwarsdoorsnede-onderzoek, vooral duidelijk maakt, is dat er veel onderzoeken zijn die tegenstrijdige of niet vergelijkbare resultaten opleveren over de effecten van de standaard behandeling met levothyroxine van de ziekte van Hashimoto (HT), op geleide van de TSH.

Waar wetenschappers het over eens zijn is dat de schildklierhormonen – met name de liothyronine (T3) – bij het functioneren van de hersenen een belangrijke rol spelen. De standaard behandeling met levothyroxine geeft ook bij een goede TSH geen garantie op goede waarden van schildklierhormoon in de weefsels. Dat geldt dus ook voor de hersenen.

Hashimoto’s heeft een negatief effect op hersenfuncties als geheugen en spreken, maar ook op klachten als depressie en angst. De aanwezigheid van schildklier-antistoffen bleek een direct negatief verband te hebben met de kwaliteit van leven van schildklierpatiënten.
Deze effecten blijven zichtbaar ondanks dat de hypothyreoïdie wordt behandeld en patiënten euthyroid zijn.

Depressie

Siegmann et al. (2018)((Siegmann E, Müller HHO, Luecke C, Philipsen A, Kornhuber J & Grömer TW. (2018). Association of Depression and Anxiety Disorders With Autoimmune Thyroiditis. A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Psychiatry.2018;75(6):577–584. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.0190)) hebben zich specifiek gericht op een mogelijk verband tussen depressie, angststoornissen en auto-immuun schildklieraandoeningen (AITD). En in een uitgebreide meta-analyse vonden ze ook een direct verband.

Ze concluderen dat aan respectievelijk 40% en 30% van de gevallen van depressie en angststoornissen een AITD ten grondslag ligt. Hun aanbevelingen richten zich dan ook op een tijdige diagnose en behandeling van AITD en aandacht voor deze psychologische klachten bij de behandeling. Daarnaast wordt er geopperd te overwegen tijdens de behandeling van AITD bij psychische klachten ook antidepressiva voor te schrijven.

Discussie

Hoewel alle deelnemers in het onderzoek van Djurovic  et al. (2018) een ‘normale’ TSH hadden, bleek dat de patiënten met HT een hogere TSH hadden dan de controle groep. In de controlegroepen lag de gemiddelde TSH rond de 1 en bij de HT-groep op bijna 3. Helaas is niet gekeken of er binnen de HT-groep verschillende naar voren kwamen gerelateerd aan de hoogte van de TSH.

Er is in in het onderzoek van Djurovic  et al. (2018) bij de behandeling met schildklierhormoon geen onderscheidt gemaakt tussen (mogelijke) verschil in behandeling met combinatietherapie van T4 en T3 of dierlijk schildklierhormoon. Het zou dus interessant zijn om te onderzoeken of behandeling met aanvullende T3 tot betere cognitief functioneren en kwaliteit van leven zou opleveren. Een behandeling met aanvullende T3 zou geen gevaar opleveren. (Tariq et. al., 2018)((Tariq A, Wert Y, Cheriyath P, Joshi R. Effects of Long-Term Combination LT4 and LT3 Therapy for Improving Hypothyroidism and Overall Quality of Life. Southern Medical Journal. 2018;111(6):363-369. doi:10.14423/SMJ.0000000000000823.))

Siegmann et al. (2018) geven aan dat er meer aandacht zou moeten zijn voor een mogelijke AITD bij klachten van depressie en angststoornissen. In Nederland is het gebruikelijk bij depressie en angststoornissen de schildklierfunctie te controleren. Het zou interessant zijn om de percentages van dit onderzoek (hoofdzakelijk uit de Verenigde Staten) te vergelijken met Nederland.

Helaas wordt in het onderzoek van Siegmann et al. (2018) alle AITD’s, in elke fase, als een groep behandeld; van subklinisch tot hypothyreoot en euthyroot. Aanvullend op dit onderzoek zou het interessant zijn psychische klachten van depressie en angst te vergelijken met de voor AITD bekende fysieke klachten als vermoeidheid en gejaagdheid in combinatie met (de hoogte van) de TSH en antistoffen.

[widget id=”footnotes_widget-3″]

• Tags: antistoffen, cognitie, depressie, kwaliteit van leven, onderzoek