Een sprookje gebaseerd op ongewenste real time ontwikkelingen rond een toegepast preferentiebeleid voor levothyroxine, waardoor patiënten over moeten stappen op een ander merk. Ontwikkelingen die tot vermindering van kwaliteit van leven en de zorg voor schildklierpatiënten kunnen bijdragen. Ofwel: hoe marktwerking kan leiden tot lijden.
Er was eens een zorglandje waar het redelijk goed ging met de verstrekking van schildklierpillen. Bij elke apotheek waren er meestal genoeg schildklierpillen in verschillende sterkten aanwezig. Soms waren er tekorten aan bepaalde doseringen, maar daar was nog wel omheen te werken. Wisseling van merk kwam wel eens voor, maar relatief weinig. De artsen en apothekers wisten immers dat het niet zo verstandig was. Men nam zelfs de moeite om in richtlijnen van artsen en apothekers op te nemen dat schildklierburgers niet moeten wisselen van merk pillen. Want wisselen kan tot onder- of overdosering leiden en schildklierburgers langdurig ziek en arbeidsongeschikt maken. Het was dus eigenlijk best goed geregeld met de schildklierpillen en de schildklierburgers hoefden zich daarover in ieder geval geen zorgen te maken.
Er verschenen echter donkere wolken aan de horizon; de zorgkosten in het zorglandje begonnen te hoog op te lopen. Volgens de raadsheren van de zorgkoningin was (gereguleerde) marktwerking dé oplossing om kosten te kunnen beheersen. De zorgbaronnen kregen daarvoor veel meer vrijheden. Wel jammer trouwens dat door deze marktwerking – er waren ook andere en internationale redenen – meer en meer tekorten aan allerlei pillen ontstonden. De schildklierburgers begonnen zich langzamerhand zorgen te maken over de toenemende tekorten aan schildklierpillen, nog niet wetend dat zich een dikke donkere zorgwolk in hun richting had verplaatst.
Op een zekere dag namelijk besloten enkele zorgbaronnen om op de kleintjes te gaan letten. Men noemde dat in de paleisgangen gekscherend ‘het AH-concept’. Dan waren schildklierpillen nog best interessant met zo’n 500.000 schildklierburgers, als je daarop een paar Euro per schildklierburger per jaar kon besparen. Met de zorgwet in de hand en wat nieuwe, goedkopere schildklierpillen op de markt kon er misschien scherp ingekocht worden en dat scheelde nog eens een paar centen! De schildklierburgers die afhankelijk waren van deze zorgbaronnen konden best zonder problemen pillen wisselen totdat het tegendeel was bewezen. Spijtig genoeg ontstonden na moeten wisselen nog eens extra problemen met nieuwe tekorten en daardoor weer moeten wisselen van schildklierpillen. Het werd voor de schildklierburgers steeds moeilijker en moeilijker om goed ingesteld te blijven. Maar in het zorgpaleis, ver weg van de dagelijkse realiteit, was de zorgkoningin uitermate tevreden over de bereikte besparingen.
De raadsheren van de zorgkoningin wisten inmiddels al wel dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn was. Maar, daar repten ze liever niet over. De vragen van een betrokken zorgburgervertegenwoordiger aan de zorgkoningin over de problemen met moeten wisselen van schildklierpillen werden gauw weggewuifd en problemen bestempeld als ‘niet bestaand’. Want informatie van zorgbaronnen over schildklierpillen was gelukkig nergens (online) te vinden. ((Kamervragen van lid van Gerven (SP) over het bericht dat patiënten met schildklierproblemen van geneesmiddel moeten wisselen door het preferentiebeleid van verzekeraars ondanks dat de NHG-richtlijn en de KNMP-richtlijn anders voorschrijven.))
Verschillende schildklierburgers waren met het pilgewissel en het wegpoetsen van de problemen niet zo blij en kwamen in opstand. Ze lieten in het hele land omroepen dat je niet moet wisselen van merk en dat het ook erg duur is omdat je extra moet bloedprikken. Dat je moet oppassen met dat ‘gewissel’ en dat er al mede-schildklierburgers ziek van waren geworden. En, dat er ook een mededeling van de waakhond voor pilproblemen was over het wisselen van schildklierpillen. ((Lareb: Levothyroxine en afwijkende schildklierhormoonspiegels na substitutie.))
De zorgkoningin, niet doof en blind voor allerlei pilproblemen, liet een onderzoekje doen naar de oorzaken en gevolgen van piltekorten bij zorgburgers.1 Tekorten met schildklierpillen blijken ‘veel impact’ te hebben schreven de onderzoekers. Ja maar, zeiden de schildklierburgers, dat is ook met moeten wisselen van schildklierpillen zo hoor: “Uw marktwerking zorgt namelijk voor wisselingen ook zonder dat er tekorten zijn. Wanneer doet u hier eindelijk iets aan? Wij willen namelijk, net als u, graag gewoon gelukkig kunnen leven en werken zonder lichamelijke en geestelijke klachten door pilwisselingen.”
Toen besloot de zorgkoningin eens te gaan praten met haar zorgbaronnen over de conclusies uit het onderzoek. De schildklierburgers waren opgetogen, want zij hoopten na een jaartje onrust en problemen met schildklierpillen op echte aandacht voor hun probleem. Ze lagen ’s avonds in bed en droomden van een zorgkoningin die met haar vuist op tafel sloeg en riep: “Het moet afgelopen zijn met dit verdomde schildklierpillencircus”.
Nu bent u natuurlijk benieuwd naar het vervolg en slot van dit zorgsprookje. Dan moet ik u helaas teleurstellen; het is nog niet geschreven. De zorgkoningin is er namelijk nog niet uit welke wending dit verhaal gaat krijgen. Wordt het een never-ending ‘overleg’ story of misschien toch eentje met een daadkrachtig happy end?
Tekst: 25 november 2014.
- Onderzoeksrapport Berenschot: Impact van geneesmiddelentekorten voor patiënten. [↩]
